Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
УЫНДЖЫ КЪÆЙЫЛ ЗАЙЫН — тж. УÆЗÆДЖЫ КЪÆЙЫЛ НЫУУАДЗЫН тж. УÆЗÆДЖЫ КЪÆБÆРЫЛ УАДЗЫН Иунæгæй, дзæгъæлæй, мæгуырæй баззайын. Остаться под открытым небом; потерять кров. «Дæ дæ дæй, миййаг та... мæ дзæгъæл сæр уынджы къæйыл куы аззайа дзæгъæлæй». Фæлæ уæд цы кæндзæн йæ… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЕХС БÆРЗÆЙЫЛ ДАРЫН — Æдзух искæй нæмын. Кæд Хъайсын йæ хъал æфсымæрау йæ ехс мæгуыр лæджы бæрзæйыл нал дарид... (Хъайтыхъты А. Додтаты Дзылы.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
КАРД БÆРЗÆЙЫЛ ÆВЗАРЫН — Искæй цыргъагæй ныццæвын, амарын. – Бавзар ма, Саба, дæ болат кард ацы гæбæр бирæгъты бæрзæйыл, кæд мæгуыр адæмы туг нал цъириккой! (Хъайтыхъты А. Годжиты Пойда.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪÆЙЫЛ УАДЗЫН — тж. УÆЗÆГЫЛ УАДЗЫН Дзæгъæлæй, æвæгæсæгæй, мæгуырæй ныууадзын. Гыцци, ныххатыр мын кæн, уæзæджы къæйыл дæ кæй уадзын, зæгъгæ, – адзырдта тагъд тагъд (Алæмæт). (Биазырты Д. Алæмæт.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦÆХХЫГОЛ — тж. ЦÆНХИГОЛ Ирон мифологийы цæххы бардуаг. Цæххæй ирон адæм рагæй æрæгмæ аргъуц кæнынц, нымд дзы кæнынц. Уымæн æмæ зонынц, æнæ цæххæй, æдзæх хæринагæй, æгæр мæгуыр, фосæн дæр ма фæцæрæн кæй нæй. Æдзæхх хæринаг хонынц æнад, æныгуыз. Цæхх ирон… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УАСТЫРДЖИ — Ирон мифологийы нæлгоймæгтыл (сылгоймæгтæ йын йæ ном дзургæ дæр нæ кæнынц, хонынц æй ЛÆГТЫ ДЗУАР) æмæ бæлццæттыл армдарæг зæд. Стыр Хуыцауы фæстæ Уастырджи ирон динон дунеæмбарынады ахсы дыккаг бынат. Цæры уæларвы. Уымæн, æрмæстдæр уымæн ис бар… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАТРАДЗ — тж. БАТРАЗ Нæртон мыггаг Æхсæртæггатæй. Болатрихи Хæмыцы болат æмæ æндонриу фырт, йæ дыууæ уæны астæуæй гуырд. Йæ мад – Быценон. «Нартæн сæ тæккæ хъаруджындæр, – фыссы Нигер, – æппындæр аипп кæмæ нæ арынц Нарт, уыцы болат Батрадз. Лæгæй лæгмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХУЫЦАУ — тж. ИУНÆГ СТЫР ХУЫЦАУ Ирон адæм æнусты дæргъы мингай азты табу кæны, кувы æмæ нымдгæнгæ царды хорздзинæдтæ куры Дунескæнæг Иунæг Стыр Хуыцауæй. Ирон адæмы зонды раджы ныффидар, чырыстон, пысылмон дин нæ, фæлæ ма иннæ рагондæр динтæ дæр куы нæма… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ОХОХ — Кæлæнгæнæг лæг, цæры обауы бын. Мæгуыр лæг æм хæрæгуаргъ хорыл афæдзы æмгъуыдмæ ныууагъта йæ фырты. Афæдзæй афæдзмæ йæ Охох фæцахуыр кодта обауы бын. Уый афтæ сахуыр, æмæ иу æй куы бафæндыдаид, уæд фестадаид алы сырд, алы фос, алы маргъ, алы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
